เมืองเดียนเบียนฟู Dien Bien Phu

เมืองเดียนเบียนฟู Dien Bien Phu เป็นจังหวัดหนึ่งทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของเวียดนาม ห่างจากกรุงฮานอยประมาณ 480 กิโลเมตร ทางทิศตะวันตกห่างจากชายแดนประเทศลาวเพียง 35 กิโลเมตร เป็นที่อยู่อาศัยของชนเผ่าไทดำมาแต่โบราณ มีชื่อเดิมในภาษา มีลักษณะเป็นที่ราบล้อมรอบด้วยภูเขาสูง และเป็นสมรภูมิรบอันลือลั่นในช่วงสงครามอินโดจีนครั้งแรก (พ.ศ. 2489 - 2497) ซึ่งเป็นการสู้รบระหว่างกองทัพฝรั่งเศสกับกองทัพฝ่ายต่อต้านการครอบครองของชาวเวียดนาม นำโดยโฮจิมินห์ ที่เรียกว่ากองทัพเวียดมินห์ การสู้รบครั้งนี้สิ้นสุดด้วยการพ่ายแพ้อย่างไม่น่าเชื่อของกองทัพฝรั่งเศส ที่มีทั้งกำลังคนและอาวุธทันสมัยกว่า

สิบสองจุไท และ ชาวไทดำ

กลุ่มชนชาวไทดำ มีถิ่นฐานเดิมอยู่ในแคว้นสิบสองจุไท ดังกล่าวไว้ในพงศาวดารเมืองไลว่า “ เมืองที่พวกผู้ไทดำอยู่นั้น คือเมืองแถงหนึ่ง เมืองควายหนึ่ง เมืองตุงหนึ่ง เมืองม่วยหนึ่ง เมืองลาหนึ่ง เมืองโมะหนึ่ง เมืองหวัดหนึ่ง เมืองซางหนึ่ง รวมเป็น 8 เมือง เมืองผู้ไทขาว 4 เมือง ผู้ไทดำ 8 เมืองเป็น 12 เมือง จึงเรียกว่าเมืองสิบสองผู้ไท แต่บัดนี้เรียกสิบสองจุไท”

เขตสิบสองจุไท บริเวณลุ่มแม่น้ำดำและแม่น้ำแดง ในเวียดนามภาคเหนือ ซึ่งเป็นถิ่นที่อยู่ของ ไทดำ ไทแดง และไทขาว เมื่อ ฝรั่งเศสเข้าปกครองเวียดนาม ได้เรียกชนเผ่าที่อาศัยอยู่ลุ่มแม่น้ำดำว่า ไทดำที่เรียกว่าไทดำ เพราะชนดังกล่าวนิยมสวมเสื้อผ้าสีดำ ซึ่งย้อมด้วยต้นห้อมหรือคราม แตกต่างกับชนเผ่าที่อยู่ใกล้เคียงเช่น ไทขาวที่นิยมแต่งกายด้วยผ้าสีขาว และไทแดงที่ชอบใช้ผ้าสีแดงขลิบตกแต่งชายเสื้อ

เดียนเบียนฟู สมัยปกครองโดย อาณาจักรหอคำเชียงรุ่ง เรียกว่า เมืองแถน หรือ แถง ประชากรที่อาศัยอยู่ในเดียนเบียนฟูส่วนใหญ่เป็นชาวไทดำ และ มีชาวไทขาว ซึ่งพูดภาษาตระกูล ไท-ลาว สร้างบ้านตามบริเวณริมน้ำ ประกอบอาชีพทำนา ทำไร่ เป็นถิ่นฐานดั้งเดิมของชนเผ่าไทกลุ่มหนึ่ง ซึ่งเรียกกันว่า ไทดำ ก่อนที่จะกลายเป็นส่วนหนึ่งของเวียดนามในปัจจุบัน และในทุกวันนี้เมืองเดียนเบียนฟูก็ยังคงเป็นถิ่นฐานที่มีชาวไทดำอาศัยอยู่อย่างหนาแน่นสืบเนื่องมาแต่อดีตกาลกว่า 2,000 ปี ถึงแม้ว่าเขาจะเป็นเพียงชนกลุ่มน้อยหรือพลเมืองชั้นสองในประเทศเวียดนามแต่พวกเขายังคงรักษาวิถีชีวิตวัฒนธรรมดั้งเดิมของตนเองไว้อย่างเหนียวแน่น

ก่อนหน้าที่ชาวเวียดนามจะเรียกถิ่นฐานของชาวไทดำว่า เดียนเบียนฟู ซึ่งแปลว่าเมืองชายแดนนั้น ชาวไทดำเรียกถิ่นฐานของพวกเขาเองว่า เมืองแถง ตามความเชื่อดั้งเดิมว่าเป็นเมืองของเทพยดานามว่าพญาแถง หรือ พระอินทร์ อย่างไรก็ตามชาวไทดำในเดียนเบียนฟูมีความแตกต่างจากคนไทเผ่าอื่นๆ คือไม่ได้นับถือศาสนาพุทธเป็นศาสนาประจำชาติ นอกจากนับถือผี ซึ่งหมายถึงผีบ้าน,ผีเรือน,ผีป่า,ผีบรรพบุรุษ ซึ่งก็คือความเชื่อดั้งเดิมของคนไทเผ่าอื่นๆ ที่ผ่านมาในอดีตหรืออาจกล่าวได้ว่าอิทธิพลพุทธศาสนาจากชมพูทวีปแผ่มาไม่ถึงดินแดนเก่าแก่แต่ดั้งเดิมของชนเผ่าไทในเมืองแถงนั่นเอง

นอกจากนี้ชาวไทดำยังคงมีภาษาพูด ภาษาเขียนและรูปแบบศิลปวัฒนธรรมของตนเอง เคยมีระบบกษัตริย์ที่เก่าแก่ราว 2,000 ปีโดยมีภูมิปัญญาในการทำกลองมโหระทึก ชนเผ่าไทดำได้เข้าร่วมรบในสงครามเดียนเบียนฟูอันดุเดือดร่วมกับกองทัพเวียดมินท์ขับไล่ฝรั่งเศสในสงครามกู้เอกราชเมื่อปี ค.ศ. 1953-1954 ทำให้ชาวไทดำล้มตายกันเป็นจำนวนมาก แต่ก็ได้ใจจากกองทัพเวียดมินห์และชาวเวียดนามได้จัดสรรที่ดินทำกินดำรงชีวิตอยู่ร่วมกับชาวเวียดนามได้อย่างมีความสุขจนทุกวันนี้